Jaki teleskop kupić? (1)

Teleskop optyczny to przyrząd optyczny służący do obserwacji odległych obiektów astronomicznych takich jak gwiazdy, planety, księżyce, galaktyki, mgławice. Trzy podstawowe teleskopów optycznych to teleskopy soczewkowe (refraktory), zwierciadlane (reflektory), teleskopy katadioptryczne (mieszane). W teleskopie soczewkowym światło skupiane jest przez układ soczewek, a w teleskopach zwierciadlanych światło skupia układ zwierciadeł, zaś w teleskopach katadioptrycznych światło skupiane jest zarówno przez układ luster i soczewek. Podstawowymi parametrami teleskopów optycznych są długość ogniskowej, średnica soczewek w teleskopie soczewkowym lub źrenica zwierciadła głównego nazywana inaczej aperturą, zdolność rozdzielcza teleskopu oraz światłosiła (jasność) teleskopu.

Teleskopy soczewkowe
Układ optyczny teleskopu soczewkowego składa się z kilku soczewek odpowiednio rozmieszczonych w tubusie teleskopu. Zastosowanie większej ilości soczewek z różnych rodzajów szkła optycznego umożliwia znaczne zredukowanie aberacji chromatycznej i zniekształceń geometrycznych obrazu. Teleskopy z usuniętą wadą aberacji chromatycznej nazywane są teleskopami apochromatycznymi lub skrócie apochromatem. Teleskopy soczewkowe różnią się ogniskową, średnicą soczewek, ilością soczewek oraz powiększeniem. Im większa średnica soczewki wejściowej teleskopu tym większa światłosiła (jasność) teleskopu. Im większa ogniskowa soczewkowego teleskopu tym większe przybliżenie obiektów astronomicznych umożliwia teleskop. Najtańsze modele teleskopów soczewkowych posiadają soczewki wykonane z tworzyw sztucznych oraz plastikowe tubusy. Profesjonalne teleskopy soczewkowe generują wysokiej jakości obraz, ale podstawową ich wadą jest wysoka cena w porównaniu do teleskopów zwierciadlanych o podobnej jasności i ogniskowej.

Teleskopy zwierciadlane
O ile teleskopy soczewkowe mają zazwyczaj podobną konstrukcją różniącą się najczęściej ilością i wielkością soczewek to konstrukcje teleskopów zwierciadlanych mogą być bardzo różne. W praktyce istnieje kilka typów teleskopów zwierciadlanych: teleskop Gregory’ego, teleskop Cassegraina, teleskop Ritcheya–Chrétiena, teleskop Dall-Kirkham’a, teleskop Nasmytha i Coude, teleskop Herschela. Najpopularniejszymi teleskopami zwierciadlanymi w profesjonalnych zastosowaniach (naukowych) są teleskopy Cassegraina oraz Ritcheya–Chrétiena. Najbardziej popularnym teleskopem wsród miłośników astronomii jest teleskop Newtona. Nowoczesne teleskopy zwierciadlane działają w oparciu o zasadę odbicia światła od zwierciadeł wklęsłych i wypukłych oraz płaskich. Produkcja teleskopów zwierciadlanych o podobnych parametrach co teleskop soczewkowy jest znacznie tańsza.

Teleskop zwierciadlany Newtona
Podstawowymi zaletami teleskopów zwierciadlanych Newtona jest ich prosta konstrukcja, brak aberacji chromatycznej oraz niskie koszty produkcji. Układ optyczny teleskopu Newtona skład się ze zwierciadła głównego wklęsłego, zwierciadła wtórnego nachylonego pod kątem 45 stopni oraz okularu. W teleskopach Newtona najczęściej używa się zwierciadeł o kształcie sferycznym lub paraboicznym. Teleskopy ze zwierciadłem sferycznym tworzą ostre obrazy blisko osi optycznej teleskopu i nieostre obrazy przy jego brzegach. Rozwiązanie tego problemu z nieostrością jest zastosowanie zwierciadła paraboicznego zamiast zwierciadła sferycznego Podstawowe parametry teleskopu zwierciadlanego Newtona to apertura (średnica) zwierciadła oraz długość ogniskowej. Ciekawym podtypem teleskopu Newtona jest teleskop z wysuwanym tubusem, który ma mniejszą wagę i krótszą długość tubusa podczas transportu.