Praktyczny przewodnik: Lustrzanki w astrofotografii. Najlepsze modele na 2024 rok
Od momentu pojawienia się lustrzanki cyfrowe stały się atrakcyjnym narzędziem do astrofotografii, gdyż umożliwiały cyfrową obróbkę obrazu bez skanowania negatywów lub slajdów. Dla początkujących miłośników astrofotografii lustrzanka cyfrowa jest najtańszym narzędziem do fotografowania nocnego nieba. Canon w 2005 roku zaprezentował lustrzankę Canon 20Da a w 2010 roku wprowadził na rynek lustrzankę Canon 60Da, które zostały zaprojektowane specjalnie do astrofotografii.
Nikon przez wiele lat produkował pełnoklatkową lustrzanką Nikon 810A specjalnie zmodyfikowaną do astrofotografii. Z drugiej strony od czasu pojawienia się lustrzanek cyfrowych miłośnicy fotografowania nieba przerabiali je do astrofotografii. Najczęściej przerabiane modele to Canon 300D, Canon 450D, Canon 550D. Istnieją nawet profesjonalne firmy, które przerabiają lustrzanki do zastosowań w astrofotografii. Wielu pasjonatów astrofotografii używa do fotografowania nocnego nieba lustrzanek Nikon D780, Nikon D750 czy Nikona D850.
Dostosowanie lustrzanki cyfrowej do astrofotografii
Dostosowanie lustrzanki cyfrowej do potrzeb astrofotografii polega na usunięciu filtra podczerwieni i zamontowaniu w jego miejsce nowego filtra przepuszczającego promieniowanie podczerwone. Cena modyfikacji lustrzanki do astrofotografii zależy od wielkości matrycy, gdyż cena nowego filtru do astrofotografii jest proporcjonalna do jego powierzchni. Pierwsze lustrzanki cyfrowe miały niską użyteczną czułość matrycy co skutkowało wysokimi szumami przy fotografowaniu z wysokim ISO. Lustrzanki z matrycami o mniejszej rozdzielczości mają większe piksele na matrycy i w efekcie mniejsze szumy. Dzisiaj praktycznie wszystkie lustrzanki cyfrowe mają matryce o dużej czułości, które umożliwiają fotografowanie nocnego nieba z krótkimi czasami rzędu kilku sekund. Lustrzankę cyfrową, która została przerobiona do astrofotografii można również wykorzystać do robienia timelapsów oraz do fotografii krajobrazu w podczerwieni IR. Większość dobrej jakości astrofotografii jest wykonywana przy ustawionej czułości ISO w zakresie od 1600 do 3200 ISO.
Obiektywy do astrofotografii
Jasne super teleobiektywy są projektowane do fotografii sportowej i fotografii dzikiej przyrody a nie do astrofotografii. Do astrofotografii nie są niezbędne obiektywy z systemem ultraszybkiego autofocusa. W astrofotografii można z powodzeniem używać obiektywów manualnych, gdyż autofocus w astrofotografii jest praktycznie bardzo rzadko używany. Do fotografii dalekiego nieba można stosować super teleobiektywy o jasności 2,8 lub 4, ale tańszym rozwiązanie jest stosowanie teleskopów o bardzo dużym powiększeniu na montażu paralaktycznym. Rzeczywiście, że jasność teleskopu jest mniejsza niż jasnego super obiektywu, ale dzięki zastosowaniu montażu paralaktycznego możemy naświetlać dłużej niż w przypadku ustawienia aparatu na statywie. Przy robieniu nocnych timelapsów lustrzanką pełnoklatkową najczęściej korzysta się z obiektywów szerokokątnych ogniskowej w zakresie 14-24 mm lub ultra szerokokątnych obiektywów stałoogniskowych o ogniskowych w zakresie 7-15 mm. Im wyższa jasność takiego obiektywu, tym bardziej możemy skrócić czas naświetlania. Warto jednak przysłonić obiektyw o jedną działkę przysłony, aby uzyskać lepszą ostrość obrazu. Wielu miłośników astrofotografii nie używa telekonwerterów, gdyż pogarszają ostrość obrazu. Lepszy efekt wizualny jest po wykadrowaniu części zdjęcia niż po założeniu telekonwertera pomiędzy teleobiektywem a lustrzanką podczas fotografowania.
Jaki wybrać teleskop do astrofotografii?
Fotografowanie lustrzanką nocnego nieba prędzej czy później prowadzi do poszukiwań dobrego teleskopu. Warto wiedzieć, jakie parametry teleskopu są istotne podczas późniejszego korzystania z niego zarówno do obserwacji jak i do fotografowania. Podczas wyboru teleskopu do obserwacji sugeruję zwrócić uwagę na jego średnicę (aperturę), powiększenie oraz wagę. Im większa średnica (apertura) teleskopu tym jaśniejszy obraz generuje teleskop. Warto również sprawdzić przed zakupem z jakich materiałów wykonano elementy optyczne w modelu teleskopu, który chcemy zakupić. Najtańsze teleskopy mogą posiadać elementy optyczne wykonane z polimerów zamiast ze szkła optycznego. Do astrofotografii polecam używać sprawdzonych modeli teleskopów, które nie tylko oferują wysokie powiększenie, ale przede wszystkim ostry obraz bez zniekształceń optycznych. Podczas wyboru montażu montażu paralaktycznego warto sprawdzić na jaką maksymalną nośność został montaż zaprojektowany czyli jaką maksymalną masę może mieć teleskop wraz oprzyrządowaniem zamontowany na tym montażu. Dwoma najważniejszymi parametrami montażu paralaktycznego jest nośność oraz precyzja czyli dokładność obrotu.
Jaką lustrzankę do astrofotografii wybrać?
Wybierając lustrzankę cyfrową warto zwrócić uwagę na użyteczną czułość matrycy, na rozdzielczość matrycy oraz na jakość wyświetlacza. Nowoczesne lustrzanki mają wysoką użyteczną czułość matrycy, ale warto poszukać lustrzanki z mniejszą rozdzielczością matrycy, bo mniej szumi na wysokich czułościach ISO. Można fotografować nocne niebo lustrzanką stosując obiektywy systemowe lub podłączyć lustrzankę cyfrową do teleskopu za pomocą specjalnego adaptera. Przy fotografowaniu obiektów astronomicznych z wykorzystaniem lustrzanki i teleskopu warto korzystać z montażu paralaktycznego. Montaż ten umożliwia zniwelowanie ruchu obrotowego ziemi i uzyskanie ostrych zdjęć obiektów głębokiego nieba (Deep Sky). Przed zakupem sprzętu do astrofotografii polecam wybrać się do najbliższego obserwatorium astronomicznego, aby poznać innych miłośników astrofotografii i samemu przekonać się jakie obrazy generują w praktyce amatorskie teleskopy. Nowsze modele lustrzanek mają większą czułość użyteczną czyli mniejsze szumy przy wysokich czułościach ISO.
Cechy lustrzanki idealnej do astrofotografii
- Matryca o dużej czułości: Im wyższa czułość ISO, tym lepiej aparat radzi sobie z fotografowaniem w słabych warunkach oświetleniowych.
- Pełnoklatkowa matryca z niskim poziomem szumów przy wysokich ISO: Ważne, aby matryca generowała jak najmniej szumów przy wysokich ustawieniach ISO.
- Długie czasy naświetlania: Możliwość ustawienia długich czasów naświetlania (np. 30 sekund i dłużej) jest kluczowa do uchwycenia słabo widocznych obiektów.
- Dostępność do trybu manualnego: Pełna sterowanie parametrami ekspozycji (czasem naświetlania, przysłoną, czułością ISO), ostrością oraz balansem bieli.
-
Odchylany ekran: Pomaga w kadrowaniu zdjęć z trudnych kątów, zwłaszcza podczas korzystania ze statywu.
Przykładowe modele lustrzanek do astrofotografii
1. Nikon D850
Zalety:
- Matryca: Pełnoklatkowa 45.7 MPx zapewnia niezwykle szczegółowe obrazy.
- Czułość ISO: Zakres ISO od 64 do 25600, rozszerzalny do 102400.
- Niski poziom szumów: Świetna jakość obrazu przy wysokich ustawieniach ISO.
- Długie czasy naświetlania: Możliwość ustawienia długich czasów naświetlania.
Wady:
- Cena: Wysoka cena, nawet na rynku używanych aparatów.
- Waga: Stosunkowo ciężki i duży.
2. Canon EOS 6D Mark II
Zalety:
- Matryca: Pełnoklatkowa 26.2 MPx oferująca dobrą jakość obrazu.
- Czułość ISO: Zakres ISO od 100 do 40000, rozszerzalny do 102,400.
- Odchylany ekran: Ułatwia kadrowanie i ustawianie ostrości podczas korzystania ze statywu.
- Cena: Bardziej przystępna cena w porównaniu do innych pełnoklatkowych lustrzanek.
Wady:
- Poziom szumów: Nieco wyższy poziom szumów przy ekstremalnych ustawieniach ISO w porównaniu do nowszych modeli.
3. Nikon D750
Zalety:
- Matryca: Pełnoklatkowa 24.3 MPx zapewnia dobrą jakość obrazu.
- Czułość ISO: Zakres ISO od 100 do 12800, rozszerzalny do 51200.
- Odchylany ekran: Pomaga w kadrowaniu z nietypowych kątów.
- Cena: Przystępna cena, zwłaszcza na rynku używanych aparatów.
Wady:
- Brak 4K: Brak możliwości nagrywania wideo w 4K, choć to mniej istotne w astrofotografii.
4. Canon EOS 5D Mark IV
Zalety:
- Matryca: Pełnoklatkowa 30.4 MP.
- Czułość ISO: Zakres ISO od 100 do 32,000, rozszerzalny do 102,400.
- Niski poziom szumów: Dobra kontrola szumów przy wysokich ustawieniach ISO.
- Długie czasy naświetlania: Możliwość ustawienia długich czasów naświetlania.
Wady:
- Cena: Wysoka cena, nawet na rynku używanych aparatów.
- Waga: Ciężki i duży.
5. Pentax K-1 II
Zalety:
- Matryca: Pełnoklatkowa 36.4 MP.
- Czułość ISO: Zakres ISO od 100 do 819,200.
- Stabilizacja: Wbudowana 5-osiowa stabilizacja obrazu.
- Konstrukcja: Wytrzymała, uszczelniona konstrukcja odporna na warunki atmosferyczne.
Wady:
- Waga: Cięższa niż inne pełnoklatkowe lustrzanki.
- Wideo: Nagrywanie tylko w Full HD 1080p, brak 4K.
Zastosowanie lustrzanek w astrofotografii:
Fotografia nocnego nieba
Lustrzanki pełnoklatkowe, takie jak Nikon D850 czy Canon EOS 6D Mark II, oferują dużą czułość ISO i niski poziom szumów, co czyni je idealnymi do fotografowania gwiazd, galaktyk i mgławic. Dzięki długim czasom naświetlania i dużym matrycom, te aparaty potrafią uchwycić nawet najbardziej subtelne szczegóły nocnego nieba.
Fotografia księżyca i planet
Lustrzanki APS-C, takie jak Nikon D7500, również sprawdzają się w astrofotografii, zwłaszcza przy fotografowaniu Księżyca i planet. Mniejsza matryca APS-C daje efekt zbliżenia (crop factor), co jest korzystne przy fotografowaniu obiektów o większych detalach.
Fotografia time-lapse
Funkcja odchylanego ekranu w modelach takich jak Canon EOS 6D Mark II czy Nikon D750 ułatwia kadrowanie i ustawianie ostrości podczas fotografowania time-lapse. Te aparaty są również wyposażone w interwałometr, który umożliwia automatyczne wykonywanie zdjęć w regularnych odstępach czasu.
Podsumowanie
Żaden artykuł ani filmik w mediach społecznościowych nie zastąpi osobistego spotkania z innym miłośnikiem astrofotografii, który pozwoli przetestować sprzęt do obserwacji oraz podzieli się cennymi wskazówkami w doborze sprzętu i oprogramowania do astrofotografii. Rozpoczynając przygodę z fotografowaniem gwiazd i galaktyk warto mieć świadomość, że astrofotografia jest kosztownym hobby i wymaga rozsądnego inwestowania w sprzęt do obserwacji jak i do fotografowania obiektów astronomicznych.
Aktualizacja
Na rynku wtórnym używane pełnoklatkowe lustrzanki cyfrowe tanieją co sprawia, że są bardziej dostępne dla miłośników astrofotografii. Jasne obiektywy do lustrzanek cyfrowych także tanieją na rynku wtórnym. Używane lustrzanki cyfrowe oferują wysoki stosunek jakości do ceny.
Producent lustrzanek Pentax w miesiącu lipcu 2024 roku udostępnił nową aktualizację firmware 2.5 do lustrzanki Pentax K1 II oferującą ciekawe funkcje do astrofotografii. W tej wersji są dostępne się funkcje pakietu Astronomical Photo Assist w ograniczonej funkcjonalności : funkcja Star AF (Star AF function), dokładna regulacja ostrości za pomocą zdalnego sterowania (Remote control focus fine adjustment), przetwarzanie obrazu astronomicznego (Astronomical image processing). Zdalne ustawianie ostrości wymaga korzystania z wodoodpornego pilota O-RC1 Pentax. Pakiet Astronomical Photo Assist z pełną funkcjonalnością jest dostępny w cenie około 70 USD.
Warto przeczytać:
Bezlusterkowce w astrofotografii
Najlepsze bezlusterkowce pełnoklatkowe w 2024 roku
Teleskop, luneta czy lornetka?
Jaki teleskop dla początkującego miłośnika astrofotografii?
Hashtagi do Mediów Społecznościowych
#astrofotografia #lustrzanki #NikonD850 #Canon6DMarkII #NikonD750 #Canon5DMarkIV #PentaxK1II #fotografia #nocneniebo #gwiazdy #fotografiaastronomiczna #kosmos #fotografiaprofesjonalna #lustrzankadoastrofotografii #lustrzankawastrofotografii #sprzętdo astrofotografii #lustrzanka cyfrowa w astrofotografii #najlepsze lustrzanki do astrofotografii#astrofotografia #lustrzanki w astrofotografii #jaką lustrzankę wybrać do astrofotografii? #lustrzanka do astrofotografii?#sprzęt do astrofotografii
