Czy warto kupić obiektywy Helios?

Obiektywy Helios, produkowane w ZSRR, znane są na całym świecie, szczególnie wśród tych, którzy szukają unikalnego charakteru i analogowej estetyki w swojej fotografii. Choć nie są nowoczesnymi konstrukcjami, mają swoje miejsce w sercach entuzjastów fotografii, którzy doceniają ich specyficzny bokeh oraz jeszcze do nie dawna atrakcyjną cenę. Ale czy rzeczywiście warto zainwestować w obiektyw Helios? Przyjrzyjmy się, jakie te obiektywy mają zalety, a jakie wady, i dlaczego wciąż przyciągają uwagę współczesnych miłośników fotografii.

Krótka historia obiektywów Helios

Obiektywy Helios były produkowane w ZSRR od lat 50-tych XX wieku. Głównie były przeznaczone do lutrzanek Zenit czy Kiev. W ciągu kilku dziesięcioleci obiektywy Helios zdobyły reputację solidnych, choć prostych konstrukcji, które były stosunkowo tanie i dostępne. Przez wiele lat ich produkcja była ukierunkowana na rynek wewnętrzny, a ich design i technologie były rozwijane w oparciu o wcześniejsze rozwiązania niemieckie. Helios 44 jest radziecką kopią niemieckiego obiektywu Carl Zeiss Biotar 58mm F/2.  Na przestrzeni lat wytwórnie takie jak KMZ (Krasnogorski Mechaniczny Zakład) produkowały obiektywy o różnych ogniskowych, jednak najbardziej znany stał się Helios 44-2 – obiektyw o ogniskowej 58 mm i przysłonie F/2. Inne popularne obiektywy z serii Helios to Helios 77M-4, Helios 44-3, Helios 44M-4. Obiektywy z serii Helios 44 oficjalnie produkowane były w latach 1958 do 1992 roku.

Zalety obiektywów Helios

Jakość obrazu – magia „bokeh” i charakterystyka obrazu
Jednym z głównych powodów, dla których fotografowie sięgają po obiektywy Helios, jest ich charakterystyczny wygląd obrazu. Słynny „bokeh” – efekt rozmycia tła, który uzyskuje się przy większych otworach przysłony – ma w przypadku Heliosa specyficzną cechę. Jest to bokeh w kształcie pierścienia, co daje bardzo artystyczny, „vintage’owy” efekt. Dla wielu fotografów, zwłaszcza tych, którzy tworzą portrety, to jeden z najważniejszych atutów obiektywu.

Wyjątkowy bokeh
W porównaniu do współczesnych obiektywów, które stawiają na jak najczystszy, bardziej „wyważony” bokeh, Helios oferuje bardziej chaotyczne i wyjątkowe efekty. To może być atrakcyjne dla osób szukających nietypowego wyglądu w swoich zdjęciach, a także dla tych, którzy chcą uchwycić „duszę” i niepowtarzalny charakter każdego kadru. Każdy z egzemplarzy obiektywów Helios może tworzyć obrazy z innym rozmyciem obraazu, co może być zaletą dla osób poszukujących ciekawej optyki analogowej.

Metalowa obudowa
Obiektywy Helios zostały zaprojektowane do lustrzanek analogowych. Mimo że nie dorównują nowoczesnym obiektywom pod względem materiałów i technologii, wciąż można je określić mianem solidnych konstrukcji. Metalowa obudowa i stosunkowo precyzyjnie wykonany mechanizm ustawiania ostrości sprawiają, że obiektyw daje poczucie pracy z optyką analogową, co może być satysfakcjonujące dla wielu miłośników fotografii analogowej i cyfrowej.

Wady obiektywów Helios

Nierówna jakość obiektywów
Warto także pamiętać, że niektóre egzemplarze obiektywów Helios mogą mieć problemy z jakością wykonania – szczególnie te produkowane w wcześniejszych latach, które mogą mieć luz w pierścieniach czy delikatnie nierówną pracę przysłony. Jakość obiektów Helios jest bardoz różna, zdarzają egzemplarze wyjatkowo ostre, ale zdarzają egzemplarze o słabej jakości optyki.

Wygórowana cena
Jednym z głównych atutów obiektywów Helios była dawniej ich cena. Kiedyś obiektywy Helios były stosunkowo tanie w porównaniu do nowych, wysokiej jakości obiektywów. Na rynku wtórnym można było je znaleźć w bardzo przystępnych cenach, co było istotne dla początkujących fotografów lub tych, którzy chcieli eksperymentować z efektami „retro” w fotografii. Dzisiaj ceny używanych obiektyw Helios są na tyle wysokie, że moim zdaniem nie warto kupować i przepłacać za przereklamowaną optykę.

Efekty zużycia
Choć obiektywy Helios mają swoje unikalne cechy, nie są wolne od wad. Przede wszystkim, są to stare konstrukcje, które mogą mieć już pewne oznaki zużycia. Problemy z pierścieniem ostrości, luzami, a także uszkodzeniami mechanicznymi to coś, na co trzeba zwrócić uwagę, kupując używany obiektyw Helios. Niektóre używane obiektywy Helios wymagają kalibracji lub czyszczenia w serwisie co podwyższa jeszcze ich koszty użytkowania.

Brak nowoczesnych funkcji
Kolejną wadą jest brak współczesnych funkcji, takich jak autofokus, stabilizacja obrazu, czy precyzyjne ustawianie przysłony elektronicznej z poziomu aparatu. To może być uciążliwe w sytuacjach, które wymagają szybkich zmian ustawień przysłony lub ostrości.

Wady optyczne
Warto również pamiętać, że niektóre modele obiektywów Helios mogą mieć wyraźne zniekształcenia obrazu jak aberrację chromatyczną czy zniekształcenia geometryczne, które mogą być trudne do skorygowania dla początkującego amatora w postprodukcji.

Niska jakość obrazu
Jakość obrazu z obiektywu Helios jest jednak specyficzna. W porównaniu z nowoczesnymi obiektywami, obraz może być nieco mniej ostry w środkowej części kadru i bardzo niestry na brzegach kadru, a jego kontrast bywa niższy, zwłaszcza przy pełnym otworze przysłony. Może to być zarówno zaletą, jak i wadą, w zależności od tego, jaki efekt końcowy fotografujący chce uzyskać.

Nieostrość na brzegach kadru
Przy pełnym otwarciu przysłony, obraz na brzegach kadru może być nieostry. Pełną ostrość w całym kadrze można dopiero uzyskać przy przysłonie F4 lub F5.6. Praktycznie obiektyw oferują dobrą jakość obrazu przy ustawieniach przysłony powyżej F5.6.

Dla kogo są obiektywy Helios?

Obiektywy Helios mogą być dobrym wyborem dla osób, które szukają unikalnego charakteru zdjęć z wyjątkowym rozmyciem tła. Jeśli zależy Ci na uzyskaniu artystycznego, vintage’owego wyglądu to obiektywy Helios może być bardzo przydatnym narzędziem. Manualne ustawienia mogą również stanowić świetną okazję do nauki fotografii i świadomej pracy z każdym parametrem ekspozycji i kompozycji kadru. Z drugiej strony, jeśli szukasz nowoczesnej, niezawodnej optyki, która oferuje ostre obrazy, szybki autofokus i profesjonalną jakość na każdym poziomie, obiektyw Helios może Cię rozczarować. Jego jakość obrazu, choć charakterystyczna, może nie spełniać oczekiwań osób poszukujących maksymalnej szczególowości i ostrości. Jednak nie ma się co oszukiwać – konstrukcja tych obiektywów jest nieco archaiczna. Posiadają manualny system ostrości, co wymaga od fotografa umiejętności precyzyjnego ustawiania ostrości i dużej cierpliwości, zwłaszcza w porównaniu do współczesnych obiektywów z autofokusem. Z tego powodu, dla osób przyzwyczajonych do automatyki, może to być pewne utrudnienie.

Czy warto kupić?

Obiektywy Helios to optyka o specyficznym charakterze, które wciąż znajdują swoje miejsce w rękach wielu miłośników fotografii. Choć nie dorównują nowoczesnym obiektywom pod względem technologii i precyzji, oferują unikalny wygląd obrazu, który może stanowić atut w wielu kreatywnych projektach. Niska cena, solidna konstrukcja i charakterystyczne efekty „bokeh” to główne powody, dla których warto zainteresować się tymi obiektywami.

Dla tych, którzy szukają wyjątkowych efektów artystycznych i nie boją się manualnego ustawiania ostrości, Helios może okazać się dobrym wyborem. Jeśli jednak zależy Ci na szybkim, bezproblemowym użytkowaniu optyki oferującej wysoką jakość obrazu, warto rozważyć inne opcje. Dla porównania, nowoczesne obiektywy o podobnej ogniskowej i charakterystyce mogą kosztować nawet kilkukrotnie więcej, ale oferują doskonałą jakość obrazu i automatyczne ustawianie ostrości i przysłony.

Uwaga: Nie wyrażamy zgody na użycie tego materiału w videoblogach na serwisach streamingowych takich jak Youtube, Vimeo czy Spotify!